Starzenie się z HIV – życie po 40

Starzenie się z HIV w dobie efektywnego leczenia

W ostatnich latach, dzięki poprawie skuteczności leczenia przeciw HIV (zwanym terapią antyretrowirusową lub ART), ludzie z HIV, którzy zostali wcześnie zdiagnozowani i którzy otrzymują i kontynuują ART, mogą żyć długo i zdrowo.

To radykalna zmiana w porównaniu z początkami epidemii, kiedy osoby, u których wykryto HIV lub AIDS, mogły spodziewać się życia zaledwie kilka lat po postawieniu diagnozy. Przez brak skutecznych terapii problemy związane ze starzeniem się nie były przedmiotem zainteresowania osób zakażonych HIV i środowisk medycznych.

Wyzwania zdrowotne związane ze starzeniem się populacji żyjącej z HIV

• Choroby współistniejące: Choroby współistniejące odnoszą się do schorzeń, które ludzie mają oprócz HIV. Należą do nich choroby, takie jak cukrzyca, choroby wątroby, choroby krążenia i wysokie ciśnienie krwi. Osoby żyjące z HIV są bardziej narażone na jedną z tych chorób.

• Choroby serca: Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Wśród kobiet po menopauzie choroby serca mogą być szczególnie poważne, ponieważ większość kobiet, które nagle umierają z powodu chorób serca, nie miała wcześniej żadnych objawów.

Ostatnie badania sugerują, że trwająca aktywacja układu odpornościowego i stany zapalne wywołane zakażeniem HIV mogą przyczyniać się do powstawania blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. Zwiększa się ryzyko zawałów serca i udarów mózgu. Ostatnie badania wykazały, że statyny, rodzaj leku obniżającego poziom cholesterolu, mogą pomóc zmniejszyć ryzyko chorób serca u osób żyjących z HIV.

Dla poprawy zdrowia serca osoby żyjące z HIV powinny porozmawiać ze swoimi lekarzami na temat sprawdzania poziomu cholesterolu, ciśnienia krwi i cukru we krwi. Wziąć również pod uwagę nawyki, które mogą chronić serce, takie jak ćwiczenia fizyczne, rzucenie palenia i zdrowa dieta.

• Nowotwory: od dawna wiadomo, że HIV zwiększa ryzyko niektórych nowotworów związanych z AIDS. Badania pokazują, że HIV zwiększa również ryzyko nowotworów niezwiązanych z AIDS. Należą do nich rak odbytu, wątroby i płuc, a także chłoniak Hodgkina.

Ważne jest, aby przeprowadzać regularne badania przesiewowe w kierunku nowotworów, o których wiadomo, że występują częściej u osób żyjących z HIV (takich jak rak szyjki macicy), a także innych powszechnych nowotworów (w tym raka piersi, okrężnicy i prostaty).

• Anemia: Chociaż anemia nie jest już tak poważnym problemem, jak na początku epidemii HIV, wiele osób żyjących z HIV nadal doświadcza łagodnej anemii. U osób starszych niedokrwistość wiąże się z mniejszą siłą mięśni, trudnościami w myśleniu i zwiększonym ryzykiem upadków.

Badania krwi na anemię są dość proste i mogą pomóc wskazać jej przyczynę. W zależności od przyczyny, można wdrożyć odpowiednie leczenie. Większość osób żyjących z HIV pod opieką lekarza regularnie sprawdza anemię podczas rutynowych badań krwi w celu monitorowania HIV.

• Choroba kości: Osłabienie kości może wystąpić wraz z wiekiem, zwłaszcza u kobiet po zaprzestaniu miesiączki. Utrata gęstości mineralnej kości (wytrzymałości kości) może prowadzić do osteoporozy, która osłabia kości i zwiększa ryzyko ich złamania. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety żyjący z HIV są bardziej narażeni na rozwój osteoporozy niż osoby HIV-ujemne.

Dowiedz się więcej o osteoporozie na stronie Ministerstwa Zdrowia

Monitorowanie ogólnego stanu zdrowia

Ważne jest, aby każda osoba powyżej 40. roku życia zwracała szczególną uwagę na swoje zdrowie i poddawała się regularnym badaniom kontrolnym. Jeśli żyjesz z HIV, zwracaj uwagę na problemy na wczesnym etapie, aby móc jak najszybciej dokonywać zdrowych wyborów. Oprócz regularnych badań kontrolnych, które mają na celu wykrycie objawów wymienionych powyżej schorzeń, upewnij się, że badania kontrolne dotyczą również problemów poznawczych (zmiany w myśleniu lub pamięci), chorób wątroby, chorób nerek, nietypowych zmian metabolicznych i zmian kształtu ciała, cukrzycy i zaburzeń psychicznych w tym depresji.

Stygmatyzacja i potrzeba wsparcia społecznego dla osób starszych żyjących z HIV

Sam proces starzenia może obniżać poziom energii, ograniczać spotkania towarzyskie i powodować zmniejszenie zdolności fizycznych i umysłowych. Oznacza to, że osoby starsze żyjące z HIV mogą doświadczać więcej problemów emocjonalnych i stresu fizycznego niż inne osoby.

Stygma związana z HIV i wieloletnie napięcie, stres związany z chorobą utrudnia życie. Nadal istnieje piętno życia z HIV i piętno bycia starszym. Może to uniemożliwić osobom starszym komunikowanie potrzeb i poszukiwanie wsparcia. Przede wszystkim mogą się wstydzić i wahać przed powiedzeniem komukolwiek, że żyją z HIV. Po drugie, mogą nie czuć się komfortowo w grupach wsparcia, które obejmują młodsze osoby.

Ważne jest, aby osoby starsze żyjące z HIV szukały wsparcia. Brak wsparcia może prowadzić do depresji. Pomocny może być doradca ds. zdrowia psychicznego, edukator ds. zdrowia lub doradca rówieśniczy. Niektórzy doradcy rówieśniczy mogli mieć podobne doświadczenia i mogą podzielić się zdrowymi sposobami radzenia sobie.

Pomocne może okazać się wysłuchanie historii osób starszych żyjących z HIV – kobiet i mężczyzn, z których niektórzy żyją z HIV od lat. Warto zaangażować osoby starsze aby wymieniały się doświadczeniami z osobami u których niedawno zdiagnozowano HIV.

Jeśli potrzebujesz wsparcia, pomocy, starzenie się z HIV dotyczy Ciebie lub Twoich bliskich skontaktuj się z nami.

Zdjęcia użyte w artykule są ilustracjami. Nie wskazują na stan zdrowia osób na nich sportretowanych.