Kiła – co to jest?
Kiła, zwana także syfilisem to infekcja przenoszona drogą płciową wywoływana przez rodzaj bakterię Treponema Pallidum. W populacji rośnie odsetek zakażonych mężczyzn, zwłaszcza wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami.
Pierwszym objawem kiły jest niewielka, bezbolesna ranka. Może pojawić się na narządach płciowych, odbytnicy lub w jamie ustnej. Często pozostaje nie zauważona i znika po kilku dniach.
Kiła może być trudna do zdiagnozowania. Zakażenie przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo. Jednak im wcześniej wykryta zostanie kiła, tym lepiej. Kiła, która pozostaje nieleczona przez długi czas, może spowodować poważne uszkodzenie ważnych narządów, takich jak serce i mózg.
Kiła rozprzestrzenia się tylko poprzez bezpośredni kontakt seksualny w tym oralny. Zakażenie nie przenosi się przez korzystanie ze wspólnej toalety, noszenie ubrania lub używanie wspólnych sztućców czy naczyń.
Wyróżniamy cztery etapy zakażenia kiłą:
- podstawowy (pierwotny)
- wtórny
- utajony
- trzeciorzędowy
Kiła jest najbardziej zaraźliwa w pierwszych dwóch stadiach. Kiedy kiła znajduje się w fazie ukrytej lub utajonej, choroba pozostaje aktywna, ale często bez objawów. Kiła trzeciorzędowa jest najbardziej szkodliwa dla zdrowia.
Kiła podstawowa (pierwotna)
Pierwsza faza kiły występuje po około miesiącu od zarażenia się bakterią. W tym czasie pojawia się mały, okrągły wrzód zwany kilakiem. Ranka jest bezbolesna ale bardzo zaraźliwa. Kilak może pojawić się wszędzie tam, gdzie bakterie dostały się do organizmu, na przykład w jamie ustnej, gardle, na genitaliach lub odbytnicy. Rana pojawia się zazwyczaj po około trzech tygodniach od zakażenia. Bolesność ranki utrzymuje się od dwóch do sześciu tygodni. Kiła jest przenoszona przez bezpośredni kontakt z ranką. Zwykle ma to miejsce podczas aktywności seksualnej, w tym seksu oralnego.
Kiła wtórna
W drugim stadium kiły mogą pojawić się wysypki skórne i ból gardła. Wysypka nie będzie swędzieć i zwykle występuje na dłoniach i podeszwach stóp, ale może wystąpić na dowolnym miejscu na ciele. Niektórzy mogą jej nawet nie zauważyć.
Inne objawy kiły wtórnej mogą obejmować:
- bóle głowy
- obrzęk węzłów chłonnych
- zmęczenie
- gorączka
- utrata masy ciała
- wypadanie włosów
- bolące stawy
Objawy te ustąpią po jakimś czasie niezależnie od zastosowania leczenia. Jednak bez leczenia osoba nadal jest zakażona kiłą. Ze względu na brak charakterystycznych objawów kiła wtórna jest często mylona z inną chorobą.
Kiła utajona
Trzeci etap kiły to stan utajony lub ukryty. Objawy pierwotne i wtórne znikają i na tym etapie rozwoju zakażenia nie wystąpią zauważalne objawy. Jednak bakterie pozostają w organizmie i uszkadzają wiele funkcji. Ten etap może trwać latami, zanim przejdzie do kiły trzeciego stopnia.
Kiła trzeciorzędowa
Ostatnim etapem infekcji jest kiła trzeciorzędowa. Około 15 do 30 procent osób, które nie zostaną poddane leczeniu kiły, wejdzie w ten etap. Kiła trzeciorzędowa może wystąpić po latach lub dziesięcioleciach od początkowego zakażenia. Kiła trzeciorzędowa może powodować śmierć. Niektóre inne potencjalne skutki kiły trzeciorzędowej obejmują:
- ślepotę
- głuchotę
- choroby umysłowe
- utratę pamięci
- zniszczenie tkanki miękkiej i kości
- zaburzenia neurologiczne, takie jak udar lub zapalenie opon mózgowych
- choroby serca
- kiła układu nerwowego, która jest infekcją mózgu lub rdzenia kręgowego
Jak rozpoznaje się kiłę?
Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć kiłę, jak najszybciej udaj się do lekarza. Do badania zostanie pobrana próbka krwi. Lekarz może także wykonać badanie fizykalne aby stwierdzić czy wystąpił objaw pierwotny kiły czyli ranka. Lekarz może pobrać próbkę wrzodu aby przeprowadzić test na obecność bakterii wywołującej syfilis.
Leczenie syfilisu
Kiłę pierwotną i wtórną można łatwo leczyć zastrzykiem penicyliny. Penicylina jest jednym z najczęściej stosowanych antybiotyków i zwykle jest skuteczna w leczeniu kiły. Osoby uczulone na penicylinę mogą być wyleczone innymi antybiotykami – doksycykliną i azytromycyną.
Jeśli masz kiłę układu nerwowego, będziesz codziennie otrzymywać dożylnie dawki penicyliny. Często wymaga to krótkiego pobytu w szpitalu. Niestety, szkód spowodowanych przez kiłę późną nie da się odwrócić. Bakterie można zabić, ale leczenie najprawdopodobniej skupi się na złagodzeniu bólu i dyskomfortu.
Podczas leczenia unikaj kontaktów seksualnych, dopóki wszystkie rany na ciele nie zostaną wyleczone, a lekarz uzna, że powrót do uprawiania seksu jest bezpieczny. Poinformuj swoich partnerów seksualnych, że powinni wykonać test i ewentualnie wyleczyć syfilis.
Kiła, a zakażenie HIV
Osoby z kiłą są bardziej narażone na zakażenie HIV. Rany wywołane przez kiłę ułatwiają przedostanie się wirusa HIV do organizmu. Jeśli wykonasz test na obecność kiły z pozytywnym wynikiem, następnym krokiem zawsze powinno być także zrobienie testu na obecność HIV.
Kiedy wykonać test na kiłę?
Pierwszy etap kiły może łatwo pozostać niezauważony. Objawy w drugim etapie są również częstymi objawami innych chorób. Oznacza to, że jeśli którekolwiek z poniższych dotyczy Ciebie, rozważ wykonanie testu na kiłę. Nie ma znaczenia, czy kiedykolwiek miałeś jakiekolwiek objawy. Przetestuj, jeśli:
- uprawiasz seks waginalny, analny, oralny bez prezerwatywy
- jesteś w ciąży
- uprawiasz seks bez prezerwatywy z wieloma osobami
- jesteś z osobą, uprawiającą seks z wieloma osobami – szczególnie bez użycia prezerwatywy
- jesteś mężczyzną, który uprawia seks z innymi mężczyznami
- świadczysz usługi seksualne.
Jeśli wynik testu będzie pozytywny, ważne jest, aby zakończyć pełne leczenie. Pamiętaj, aby zakończyć pełny cykl antybiotyków, nawet jeśli objawy ustąpią. Bezwzględnie unikaj stosunków seksualnych, dopóki lekarz nie powie Ci, że jest to już bezpieczne.
Do zakażenia kiłą może dojść podczas stosunku oralnego.
